آموزش کاشت گوجه فرنگی در گلخانه

از جمله محبوب ‌ترین و پرمصرف ‌ترین سبزیجات در سراسر جهان، گوجه فرنگی است که به دلیل ارزش غذایی بالا و کاربرد گسترده در آشپزی، همواره مورد توجه کشاورزان و مصرف ‌کنندگان قرار دارد. با افزایش تقاضا برای این محصول، روش‌ های نوین کشت، از جمله کشت گلخانه ‌ای، به یکی از بهترین گزینه ‌ها برای تولید پایدار گوجه ‌فرنگی تبدیل شده است.

در این مقاله از وبلاگ EIG ، به بررسی صفر تا صد مراحل کاشت گوجه ‌فرنگی در گلخانه ، از انتخاب بذر و آماده‌ سازی بستر کاشت تا مراحل داشت، برداشت و بازاررسانی، خواهیم پرداخت.

رطوبت ساز پروانه ای 8000 اسکندری - یک دوم اسب بخار » تولید مه خنک، تمیز و سبک در گلخانه
» مجهز به فشارشکن برای جلوگیری از پخش شدن قطرات آب
» دارای بدنه و قطعات مقاوم در برابر رطوبت

مشاوره خرید دستگاه

خرید رطوبت ساز پروانه ای 8000 اسکندری - یک دوم اسب بخار

آموزش نحوه کاشت گوجه فرنگی گلخانه ای

همانطور که در مقاله هزینه راه اندازی گلخانه  ارائه شده ، راه اندازی یک گلخانه می تواند سود بالایی را در طول سال برای شما حاصل کند. چراکه امکان کنترل شرایط  محیطی را در تمامی فصول فراهم می کند. در ادامه به بررسی مراحل کاشت گوجه فرنگی گلخانه ای به طور مفصل پرداخته می شود :

احداث گلخانه مناسب

اولین قدم قبل از شروع کاشت گوجه فرنگی احداث یک گلخانه ی مناسب می باشد. در این حالت لازم است تا با توجه به شرایط اب و هوایی منطقه ی مد نظر خود، انواع مختلفی از گلخانه ها از قبیل گلخانه‌ های شیشه‌ ای، پلاستیکی، تونلی و قوسی احداث کنید که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را خواهند داشت.

ویدئو کوتاه از راه اندازی گلخانه گوجه فرنگی

انتخاب گونه ی گوجه فرنگی (انواع رقم گوجه فرنگی برای کشت در گلخانه)

دومین قدم انتخاب گونه خاص گوجه فرنگی با در نظر گرفتن بازار فروش آن است. توجه داشته باشید که گوجه فرنگی ها متشکل از چند صد تا چند هزار گونه می باشند و لازم است با بررسی بازار فروش هر گونه ، مناسب ترین و پر سود ترین انها را انتخاب کنید.

در صورتی که با حروفی نظیر A، V، F، N و T در مقابل نام برخی از گونه های گوجه فرنگی روبرو شوید ، لازم است بدانید که این عبارات بیانگر مقاومت بالای این محصولات در برابر بیماری های مختلف می باشد که به شرح جدول زیر است :

تهیه بذر یا نشاء آماده گوجه فرنگی

شما می توانید بذر های گوجه فرنگی را به طور مستقیم در گلخانه بکارید و خودتان نشاء تولید کنید. یا اینکه از نشاء های آماده گوجه فرنگی استفاده نمایید. بهترین زمان برای تولید نشاء گوحه فرنگی اواخر تابستان و یا اوایل پاییز می باشد و به این منظور می توانید مراحل زیر را دنبال کنید :

1. بذر های گوجه فرنگی که تهیه کرده اید را چند روز قبل از کاشت در یخچال قرار دهید.
2. برای کاشت بذر ها می توانید از جعبه های پلاستیکی استفاده کنید.
3. برای این کار در ابتدا باید حفره هایی به قطر ۷ میلیمتر را در قسمت‌های مختلف جعبه پلاستیکی برای زهکشی ایجاد کنید.
4. پس از قرار گرفتن در بستر بذر، بستر را مرطوب کنید و دانه‌ ها را با احتیاط بگذارید که روی بستر بیفتند.
5. برای بالا بردن اطمینان کار توصیه می شود ۱۰ درصد بیشتر از میزان استاندارد بکارید تا بدین شکل بعد از مدتی با از بین رفتن یا خراب شدن برخی از بذر ها بتوانید آن ها را جایگزین کنید.
6. هر 3 تا 5 روز یکبار بستر بذر را آبیاری کنید.
7. هنگامی که نشاء ها 4 تا 5 سانتی متر بلند شدند، می‌ توانید گوجه فرنگی‌ ها را در ظروف کوچک جداگانه قرار دهید.

تنظیم دما و رطوبت گلخانه

محدوده ی دمایی ایده آل برای گلخانه گوجه فرنگی  به شرح جدول زیر می باشد :

در نظر داشته باشید که در فصل سرد سال برای تامین گرمایش گلخانه باید از تجهیزاتی مانند بخاری گلخانه استفاده گردد چراکه برگ های گوجه فرنگی نسبت به سرما حساسیت بسیار بالایی را دارند و دچار آسیب می شوند.

رطوبت نسبی مورد نیاز برای رشد گوجه فرنگی نیز حدود 50 تا 70 درصد باید باشد. در نظر داشته باشید که روش تولید رطوبت در گلخانه  ، تهویه و سیرکولاسیون هوا باید در بهترین حالت ممکن و بدون وجود هیچ گونه اختلال صورت بگیرد.

تنظیم میزان نوردهی

مقدار عملکرد محصول گوجه فرنگی در گلخانه تحت تاثیر مدت و شدت نور قرار دارد. گوجه فرنگی برای رشد و عملکرد بهینه به ۱۲ تا ۱۶ ساعت نور نیاز دارد. شدت نور پایین مهم‌ ترین عامل محدود کننده برای بازدهی بالای گوجه فرنگی در گلخانه است. شدت نور مورد نیاز گیاه گوجه فرنگی در گلخانه به اندازه ی ۲۷۰۰۰-۲۲۰۰۰ لوکس می باشد .

آماده سازی خاک و انتقال نشاء ها به بستر

بعد از رشد و ظهور بذرها فرایند نگهداری آنها تا مدت ۲ هفته ادامه پیدا می‌ کند. اکنون باید گیاهان را در داخل گلدان های کوچک قرار داده و سپس آنها را به گلخانه انتقال دهید. از این مرحله به بعد رشد و پرورش گوجه فرنگی در داخل گلخانه ادامه پیدا می‌کند به طوری که بعد از گذشت 50 روز الی 2 ماه ارتفاع بوته های این میوه به ۱۲ تا ۱۶ سانتیمتر می‌ رسد.

برای کاشت گوجه‌ فرنگی، ابتدا خاک را تا عمق ۳۰-۴۰ سانتی‌ متر شخم زده و با افزودن مواد آلی مانند کود پوسیده یا کمپوست، حاصلخیزی آن را افزایش دهید. pH خاک را در محدوده ۶ تا ۶.۸ تنظیم کرده و زهکشی مناسبی فراهم کنید.

نشاء‌ های سالم با ۴-۶ برگ حقیقی را انتخاب کرده و یک روز قبل از انتقال، آبیاری سبک انجام دهید. کاشت را در ساعات خنک روز انجام دهید و نشاء‌ ها را تا اولین برگ‌ ها در خاک قرار دهید.

PH مناسب خاک گوجه فرنگی

از جمله مهم‌ترین عواملی که برای پرورش هر نوع محصول در گلخانه باید به دقت سنجش و بررسی شود میزان PH خاک است. در واقع قبل از انتقال نهایی بوته ها به بستر، حتما باید میزان PH خاک اندازه گیری شود.  توجه داشته باشید که مقدار PH استاندارد خاک گوجه فرنگی تقریباً بین 6 تا 6.8 می باشد.

اگر خاک مورد نظر شما بیش از اندازه اسیدی باشد می توانید به ازای هر ۷.۳ لیتر از ترکیب گلدان در حدود ۵ میلی لیتر آهک به آن اضافه کنید. شایان ذکر است که با اضافه کردن آهک علاوه بر از بین بردن حالت اسیدی خاک به نوعی کلسیم خاک را افزایش می دهید و این امر به نوبه خود شکوفه ها را از خطر پوسیدگی در امان نگه میدارد.

چنان چه خاک استفاده شده در گلخانه شما مقدار اسید استانداردی داشته باشد میتوانید به عنوان جایگزین آهک از سنگ گچ یا کلسیم سولفات بهره گیری کنید.

مراقبت از بوته ها

پس از کاشت بوته های گوجه فرنگی به منظور دستیابی به گیاهی با کیفیت و همچنین داشتن بازدهی بالا، لازم است تا به مراقبت های بعد از کاشت نیز دقت ویژه ای را داشته باشید که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم : 

کود دهی

به منظور تامین مواد مغذی مورد نیاز بوته های گوجه فرنگی لازم است تا از کودهای آلی و شیمیایی به طور متناوب استفاده کنید. همچنین می توانید از کودهای کامل که متشکل از مقادیر قابل توجهی نیتروژن یا پتاسیم هستند به کار گیری نمایید. از معروف‌ ترین این کود ها می توان به کود 15-5-15 و همچنین 5-2-5 اشاره کرد.

برای تولید 100 کیلوگرم میوه، لازم است از 300-250 واحد ازت، 250-150 واحد فسفر و 350-250 واحد پتاس استفاده کنید. دقت داشته باشید که کود فسفات باید در طی یک مرحله و کود ازت را در سه مرحله به بستر گوجه فرنگی ها اضافه کنید.

افزودن هیومیک اسید به خاک

فرم‌ دهی بوته ها

در بوته گوجه فرنگی ساقه های اضافی تحت عنوان دستک وجود دارند که باید پرورش دهنده هر هفته یکبار آنها را از گیاه جدا سازی کند . در واقع در این حالت فقط غنچه اصلی در قسمت بالای ساقه می ماند و با دریافت تمامی مواد غذایی غنی به خوبی رشد می کند . علاوه بر این جداسازی دستک ها باعث می شود که ساقه به صورت عمودی رشد بیشتری داشته باشد.

هرس کردن بوته ها

علاوه بر جداسازی دسته های بوته گوجه فرنگی ، پرورش‌دهنده باید هر چند وقت یکبار گیاهان را هرس کند.البته این فرآیند را نباید قبل از میوه دادن استارت بزنید. ایجاد میوه های گوجه فرنگی بر روی گیاه فرآیند حرص شروع می‌شود و برای این کار باید ۴ یا ۵ عدد از آنها را روی خوشه نگه دارید و مابقی گوجه فرنگی ها را هرس نمایید.

سعی کنید در این قسمت گوجه‌ فرنگی های کوچک، ضعیف، بدرنگ و نامطلوب رابچینید. علاوه بر این شما برای بهبود فرایند رشد ، برگ های پلاسیده قسمت پایین بوته را جدا سازی کنید تا به این شکل هوا به خوبی در داخل گیاه به گردش در بیاید.

کنترل آفات و بیماری‌ ها:

گوجه فرنگی به آفات و بیماری‌های مختلفی مانند شته، سفیدک و نماتد حساس است. به طور مرتب گلخانه را از نظر وجود آفات و بیماری‌ها بررسی کنید و در صورت مشاهده علائم، اقدام به سم‌ پاشی نمایید.

میزان برداشت گوجه فرنگی گلخانه ای در هر متر مربع

باید گفت که میزان برداشت گوجه فرنگی گلخانه ای در هر متر مربع گلخانه،  40 کیلوگرم یا 21 کیلوگرم در هر بوته است. این بدان معناست که میزان تولید گوجه گلخانه ای در هر 1000 متر مربع به اندازه ی 63 تن می باشد.

سخن آخر

در این مقاله از وبلاگ EIG، به اموزش کشت گوجه فرنگی در گلخانه به طور مفصل پرداختیم. کشت گلخانه‌ ای گوجه‌ فرنگی یکی از روش‌ های کارآمد و پربازده برای تولید محصولی باکیفیت در تمام فصول سال است. با رعایت اصول علمی،  از انتخاب بذر مناسب تا مدیریت بهینه شرایط محیطی، می‌ توان به حداکثر بهره‌ وری و سود آوری در این حوزه دست یافت. کنترل دقیق دما، رطوبت، نور، تغذیه و آبیاری، علاوه بر افزایش کیفیت محصول، باعث کاهش خسارات ناشی از آفات و بیماری‌ ها می‌ شود.

سوالات متداول

در این بخش به تعدادی از سوالات متداول کاربران در مورد کشت گوجه فرنگی در گلخانه پاسخ داده می شود :

علت رشد نکردن نشاء گوجه فرنگی چیست ؟

کمبود نور، تغذیه نامناسب، آبیاری زیاد یا کم، دمای نامناسب و بیماری‌ های قارچی می‌ توانند باعث توقف رشد نشاء شوند.

طول عمر بوته گوجه فرنگی در گلخانه چقدر است ؟

بسته به شرایط مدیریت، بین ۶ تا ۱۲ ماه می‌ تواند محصول‌ دهی داشته باشد.

آسان ترین روش کاشت گوجه فرنگی چه روشی است ؟