
کبک پرنده ای از دسته قرقاولان و جزء پرندگان کوچنده است. این پرنده از پرندگان متوسط جثه محسوب می شود و به طور متوسط وزنی در حدود 400 تا 600 گرم دارد. کبک دارای تخم و گوشت بسیار مقوی و لذیذ نسبت به مرغ و بلدرچین است. چربی و کلسترول پایین و ذخیره سرشار از ویتامین ، مواد و املاح معدنی موجب ارجحیت گوشت و تخم کبک نسبت به سایر پرندگان می شود.
گوشت و تخم این پرنده برای درمان بیماری های قلبی ، عروقی ، روحی و روانی ، آسم و ضعف عمومی بدن مناسب است. علاوه بر این استفاده از جگر کبک برای درمان صرع می تواند اثربخش باشد. هرچند که گوشت و تخم کبک دارای ارزش غذایی و دارویی بالایی است که به آن ها اشاره شد ، پرورش کبک با انگیزه های دیگری همچون دفع سحر و بلا نیز متداول است.
فهرست نژادهای مختلف کبک به همراه خصوصیات و تصاویر آن ها در جدول زیر ارائه شده است:
نژاد کبک | تصویر | خصوصیات |
کبک نژاد برفی | ![]() | زیستگاه این نوع کبک شامل مناطق هیمالیا ، هندوستان ، چین ، نپال و پاکستان است طول : 38 تا 40 سانتی متر وزن نر : 550 تا 700 گرم وزن ماده : 450 تا 580 گرم |
کبک نژاد عربی | ![]() | خاستگاه کبک نژاد عربی یمن ، عمان و عربستان است و از عمان به پاکستان نیز منتقل شده است |
کبک نژاد پرزیوالسکی | ![]() | کبک نژاد پرزیوالسکی در شرق تبت و غرب چین پراکنده شده است. طول : 38 تا 39 سانتی متر
|
کبک نژاد کوهی | ![]() | پراکندگی از جنوب غرب آسیا تا جنوب شرق اروپا
|
کبک نژاد چوکار | ![]() | خاستگاه کبک نژاد چوکار کشورهای هندوستان و پاکستان است طول : 32 تا 35 سانتی متر طول بال ها : 55 تا 60 سانتی متر وزن نر : 510 تا 800 گرم وزن ماده : 450 تا 680 گرم |
کبک نژاد فلیپی | ![]() | پراکندگی در جنوب غربی عربستان و یمن در ارتفاعات بیشتر از 1000 پایی
|
کبک نژاد بربری | ![]() | خاستگاه کبک نژاد بربری شمال افریقا و تنگه جبل الطارق و جزایر قناری است. این نژاد کبک به پرتقال نیز برده شده است. طول : 33 تا 36 سانتی متر
|
از دیگر نژادهای کبک می توان به کبک نژاد سی سی ، کبک نژاد پاقرمز ، کبک نژاد شنی ، کبک نژاد منقار بلند ، کبک نژاد خاکستری ، کبک نژاد دیوریان ، کبک نژاد تبتی ، کبک نژاد ماداگاسکار و کبک سیاه اشاره کرد. جنس نر (کبک سویه ایرانی) حدود 600 تا 800 گرم و وزن جنس ماده آن حدود 400 تا 600 گرم می شود. این پرنده زیستن در مناطق کوهستانی را ترجیح می دهد و در دامنه کوه ها و دره ها زندگی می کند. این پرنده معمولا دارای طول بدن 30 تا 35 سانتی متر و ارتفاع 30 سانتی متر می شود.
در پرورش کبک باید مکان هایی را به عنوان جایگاه برای نگهداری این پرنده اختصاص دهید. این قفس ها با توجه به اهداف نگهداری دارای ویژگی های متفاوتی هستند ؛ مثلا جایگاه پرورش کبک های گوشتی از جایگاه پرورش کبک های تخم گذار متفاوت است. همچنین در ساخت این جایگاه ها باید استانداردها و ضوابط اداره جهاد کشاورزی را رعایت کنید.
در تغذیه کبک ها باید دقت کنید که جوجه های تازه هچ شده از تخم های نطفه دار کبک همانند جوجه های سایر پرندگان تا 24 ساعت نیازی به هیچ ماده غذایی ندارند. اما پس از 24 ساعت باید تغذیه این پرندگان آغاز شود. در مراحل ابتدایی تغذیه کبک به 38 درصد پروتئین نیاز است که در شش هفتگی باید به 24 درصد کاهش پیدا کند. در دوران بلوغ میزان پروتئین به 17 در کاهش پیدا می کند. در تغذیه کبک می توان از گندم ، سویا ، دی کلسیم فسفات ، ذرت ، روغن ذرت ، پودر صدف و انواع ویتامین ها و مواد معدنی استفاده کرد.
کبک در حالت طبیعی دو و نیم ماه در سال یعنی از اواسط اردیبهشت تا اواخر تیر تخم ریزی می کند. کبک در سه دوره متفاوت تخم گذاری می کند در دوره اول بین 35 تا 40 تخم ، در دوره دوم بین 50 تا 55 تخم و در دوره سوم بین 45 تا 50 تخم می گذارد.
کبک چوکار برای خارج شدن جوجه از تخم های نطفه دار 23 تا 24 روز بر روی آن ها می خوابد. و دمای 37.7 درجه سانتی گراد را برای مرحله ستر (20 روز اول جوجه کشی) و دمای 37.2 درجه سانتی گراد را برای مرحله هچر (3 روز آخر جوجه کشی) فراهم می کند. رطوبت مناسب برای جوجه کشی از تخم های نطفه دار کبک چوکار 63 درصد است.
برای جوجه کشی مصنوعی از تخم های نطفه دار کبک باید از دستگاه های جوجه کشی استفاده کرد. علی رغم این که در استفاده از دستگاه های جوجه کشی حرفه ای باید میزان دما و رطوبت جوجه کشی را به صورت دستی وارد دستگاه نمود ، با استفاده از دستگاه های جوجه کشی اتوماتیک گروه صنعتی اسکندری می توان با بکارگیری سیستم انتخاب پرنده و بدون نیاز به وارد کردن دستی اطلاعات ، از تخم های نطفه دار کبک جوجه کشی کرد.