تنظیم دما و رطوبت اتوماتیک در گلخانه ها با کنترلر
یکی از مهم ترین مسائلی که درمورد پرورش گیاهان در محیط های گلخانه ای مطرح است، تنظیم دما و رطوبت می باشد. از آنجایی که گیاهان نسبت به تغییرات دما و رطوبت بسیار حساس اند و حتی نوسانات جزئی می توانند تأثیرات منفی بر کیفیت و سلامت آنها داشته باشند، بنابراین استفاده از کنترلرهای هوشمند برای تنظیم دقیق این پارامترها، به‌عنوان یک راهکار کارآمد و ضروری مطرح می شود.
در این نوشته از وبلاگ EIG قصد داریم تا به بررسی اهمیت تنظیم دما و رطوبت در گلخانه ها و ضرورت استفاده از سیستم های کنترلر هوشمند بپردازیم.
» دارای سنسور SHT سوئیسی
» امکان تنظیم گپ دما و رطوبت
فیلم بررسی اهمیت استفاده از کنترلر گلخانه
در این فیلم به بررسی نقش مهم کنترلرهای هوشمند در مدیریت شرایط محیطی گلخانه ها، نحوه کنترل دما، رطوبت، نور و تهویه پرداخته می شود. همچنین تأکید می شود که استفاده از کنترلرها باعث افزایش بهره وری، صرفه جویی در مصرف انرژی و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی می شود:
کنترلر دما و رطوبت چیست؟
کنترلر دما و رطوبت به عنوان یکی از ابزار های کاربردی در گلخانه ها شناخته می شود. به واسطه ی بهره گیری از این ابزار امکان پایش و کنترل دقیق دما و رطوبت گلخانه فراهم می شود.
این سیستم ها شامل حسگر های ویژه ای برای اندازه گیری میزان دما و رطوبت می باشند. به علاوه قادرند به مدار های کنترلی تجهیزاتی از قبیل هیترها، دستگاه رطوبت ساز، کولر ها و فن ها متصل شده و عملکرد آنها را نیز مدیریت کنند.
چرا تنظیم دما و رطوبت در گلخانه ها مهم است؟
ایجاد یک محیط مناسب برای شاداب و سالم ماندن گیاهان امری مهم و ضروری است. دما و رطوبت از مهم ترین عوامل محیطی هستند که مستقیماً بر رشد، گل دهی و میوه دهی گیاهان تأثیر می‌گذارند.
تغییرات ناگهانی این پارامترها می تواند به استرس گیاهان و کاهش بازدهی منجر شود. از این رو کنترل لحظه ای دما و رطوبت محیط گلخانه و حفظ آنها در محدوده ی ایده آل بسیار مهم است.
مقایسه گلخانه دارای کنترلر دما و رطوبت با گلخانه فاقد کنترلر
جدول زیر، مقایسه ای کامل بین گلخانه هایی که از کنترلر دما و رطوبت استفاده می کنند با گلخانه های فاقد این سیستم ارائه می دهد:
| ویژگی ها | گلخانه دارای کنترلر | گلخانه فاقد کنترلر |
| پایداری شرایط محیطی | شرایط پایدار و کنترل شده | شرایط متغیر و وابسته به عوامل بیرونی |
| رشد و سلامت گیاه | رشد یکنواخت، سلامت بالا | رشد نامنظم، تنش‌زا و آسیب‌پذیر |
| عملکرد (میزان باردهی) | بالا و قابل پیش‌بینی | پایین‌تر و همراه با نوسان |
| مصرف انرژی | بهینه و کاهش‌یافته | بالا به دلیل روشن بودن مداوم تجهیزات |
| هزینه‌های نگهداری | کمتر (کارکرد هدفمند تجهیزات) | بیشتر (فرسایش زودهنگام تجهیزات) |
| کنترل بیماری‌ها و آفات | بهتر (جلوگیری از شرایط رشد قارچ و آفات) | بیشتر( رطوبت و دمای غیرقابل کنترل) |
| نیاز به حضور فیزیکی | کمتر( عملکرد هوشمند) | زیاد( نیاز به بررسی و تنظیم دستی مداوم) |
| کیفیت محصول | بالا و یکنواخت | متغیر و گاه نامطلوب |
| مدیریت و بهره‌وری | هوشمند و دقیق | سنتی و پرخطا |
مزایای استفاده از کنترلر دما و رطوبت در گلخانه چیست؟
استفاده از روش های پیشرفته و کارآمد از جمله کنترلر رطوبت برای مدیریت شرایط رشد گیاهان در محیط بسته ی گلخانه می تواند مزایای مهمی را در رشد و بازدهی آنها داشته باشد. در ادامه به شرح مزایای استفاده از دستگاه کنترل دما و رطوبت گلخانه می پردازیم :
ایجاد شرایط پایدار برای رشد گیاهان
همانگونه که پیش تر نیز ذکر کردیم، گیاهان گلخانه ای حتی نسبت به کوچکترین نوسانات دمایی حساسیت بالایی را دارند. از این رو در تمام فصول سال باید دما و رطوبت محیط پرورشی آنها ثابت باقی بماند. تغییر ناگهانی دما و رطوبت می تواند مشکلاتی از قبیل کند شدن رشد، ریزش گل یا حتی از بین رفتن گیاه را به دنبال داشته باشد.
بنابراین کنترلر دما و رطوبت با بررسی مداوم شرایط و واکنش سریع به تغییرات، محیطی پایدار و مطلوب برای فتوسنتز، جذب آب و عناصر غذایی، و تقسیم سلولی گیاه فراهم می‌کند.
افزایش بازدهی محصول
در صورتی که شرایط محیطی گلخانه به صورت مداوم در حالت ثابت و یکنواخت نگهداری شود در این حالت گیاهان به بالاترین میزان بازدهی خود می رسند. کنترلر گلخانه با جلوگیری از بروز تنش های محیطی از قبیل گرمای زیاد و یا خشکی هوا، باعث می شود گیاه منابع غذایی و انرژی خود را به جای مقاومت در برابر شرایط نامناسب صرف رشد و باردهی کند.
به این ترتیب ضمن افزایش عملکرد محصولات در هر مترمربع از گلخانه، کیفیت باردهی آنها نیز بهبود می یابد. بنابراین موضوع چرخه ی تولید نیز کوتاه تر شده و امکان برداشت چند باره فراهم می شود.
کاهش مصرف انرژی و هزینه ها
در گلخانه هایی که کنترل دما و رطوبت به صورت دستی انجام می شود، تجهیزات مثل رطوبت ساز، هیتر یا کولر ممکن است بیشتر از نیاز واقعی کار کنند، که منجر به هدر رفت انرژی و هزینه ی بالا می شود.اما یک کنترلر هوشمند فقط وقتی دستگاه ها را روشن می کند که واقعاً نیاز باشد.
به این تریتب آنها را تا زمان رسیدن دما و رطوبت گلخانه تا حد مطلوب روشن نگه میدارد. این کار نیز سبب صرفه جویی در مصرف برق، گاز و همچنین کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری تجهیزات می شود.
جلوگیری از بیماری ها و آفات
رطوبت بیش از حد در گلخانه می تواند شرایط ایده آل برای رشد قارچ هایی مانند کپک خاکستری یا سفیدک ها را فراهم کند. همچنین دمای خیلی بالا یا خیلی پایین، سیستم ایمنی گیاه را ضعیف می‌کند و آن را در برابر آفات مانند شته ها یا کنه ها آسیب پذیر می‌کند.
کنترلر با حفظ شرایط محیطی در بازه ای ایمن و بهداشتی، به طور غیرمستقیم در پیشگیری از شیوع بیماری ها و کاهش نیاز به سم پاشی مؤثر است. این مسئله به خصوص برای گلخانه های تولید محصولات ارگانیک حیاتی است.
انتخاب بهترین کنترلر گلخانه
کنترلر گلخانه ایزی جیک به عنوان یکی از بهترین سیستم هایی است که برای مدیریت دقیق شرایط دمایی و رطوبتی گلخانه می توان از آن استفاده کرد. این دستگاه با بهره گیری از سنسور فوق حساس SHT سوئیسی، قادر است دما و رطوبت گلخانه را با دقت بسیار بالا اندازه گیری و کنترل کند.
همچنین این محصول با قابلیت کنترل همزمان تجهیزات گرمایشی، سرمایشی، مه پاش و تهویه، گزینه ای ایده آل برای اتوماسیون کامل گلخانه های صنعتی و خانگی به شمار می رود.
جمع بندی
در این مقاله از وبلاگ EIG، به بررسی اهمیت کنترل دما و رطوبت گلخانه با استفاده از دستگاه کنترلر پرداختیم. کنترل دما و رطوبت در گلخانه ها نقش حیاتی در رشد سالم گیاهان، افزایش عملکرد محصول، کاهش هزینه ها و جلوگیری از بیماری ها دارد . بنابراین استفاده از دستگاه های هوشمندی از قبیل ایزی جیک می تواند با کاهش وابستگی به نیروی انسانی، بهینه سازی مصرف انرژی و امکان کنترل دقیق شرایط محیطی بهره وری گلخانه را نیز افزایش دهد.
