نحوه کشت اسفناج در گلخانه خانگی
اسفناج یکی از سبزیجات پر مصرف و مغذی است که به دلیل رشد سریع، مقاومت بالا در برابر سرما و ارزش غذایی فوق العاده، در سراسر جهان کشت می شود. بسیاری از کشاورزان و باغداران به دنبال بهترین روش کاشت اسفناج، زمان مناسب برای کشت و شرایط ایده آل رشد این گیاه هستند.
انتخاب بهترین بذر اسفناج و رعایت نکات مربوط به خاک، آبیاری و تغذیه گیاه، تاثیر زیادی در افزایش کیفیت و مقدار محصول دارد. در این مقاله از EIG، به بررسی کامل روش های کاشت اسفناج، شرایط محیطی مناسب، زمان برداشت و نکات مهم در پرورش آن پرداخته ایم.
» دارای بدنه مقاوم در برابر پوسیدگی و زنگ زدگی
» دارای قابلیت اتصال به آب شهری
شرایط محیطی مطلوب برای رشد اسفناج
اسفناج در مناطق خنک و آب و هوای معتدل، عملکرد بهتری دارد و نسبت به سرما، مقاومت بیشتری نسبت به سایر سبزیجات نشان می دهد. برخی از گونه های آن حتی تا دمای منفی 7 درجه سانتی گراد را تحمل می کنند.
اما گرمای زیاد و روزهای طولانی، گیاه را وادار به گل دهی و تولید بذر کرده که باعث کاهش کیفیت محصول می شود. به همین دلیل، در مناطق گرم و خشک، کاشت آن معمولاً در پاییز انجام می شود.
از نظر نوع خاک، اسفناج را می توان در اکثر زمین ها کشت کرد، اما خاک های بیش از حد سبک یا سنگین برای رشد آن مناسب نیستند. بهترین بستر کشت، خاکی با بافت متوسط، حاصلخیز، عمیق و دارای رطوبت کافی است.
این گیاه در خاک های غنی از هوموس که دارای زهکشی مناسب هستند، بهترین عملکرد را نشان می دهد. میزان اسیدیته (pH) مناسب برای رشد آن بین 6 تا 7 است، زیرا در pH کمتر از 6 رشد آن کاهش می یابد و در pH بالای 7 ممکن است علائم کمبود منگنز مشاهده شود.
بیشتر بدانید: برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کاشت سبزیجات بر روی لینک مقابل کلیک کنید نحوه کاشت سبزیجات در گلخانه
انواع بذر اسفناج
بذر اسفناج در دو نوع کلی بذر خاردار و بذر صاف دسته بندی می شود. بذر خاردار یکی از گونه های قدیمی بوده و مقاومت بیشتری نسبت به سرما دارد. در شرایط سخت زمستانی، رشد بهتری نشان می دهد.
بذر صاف پس از رشد، ساقه گل دهنده تولید کرده و شاخه های جانبی گل دهنده از آن منشعب می شوند. فرآیند گل دهی در این نوع، تحت تأثیر میزان نور و دمای محیط قرار دارد.
میزان بذر مصرفی و نحوه کاشت
مقدار بذر مصرفی به عواملی مانند نوع خاک، زمان کاشت و روش کاشت بستگی دارد. در کشت سنتی و روش دستپاش، معمولا بین 25 تا 30 کیلوگرم بذر در هر هکتار استفاده می شود، در حالی که در روش خطی، این مقدار به 20 تا 25 کیلوگرم کاهش می یابد.
در شرایط گلخانه ای، میزان بذر مورد نیاز بین 1.5 تا 4 گرم در هر مترمربع است که در زمستان یا اوایل بهار، 1 گرم به این مقدار اضافه می شود.
ارقام اسفناج در ایران
در انتخاب ارقام مناسب برای کشت، عواملی مانند رشد سریع، مقاومت در برابر آفات و بیماری ها، تأخیر در گل دهی، یکدستی برگ ها و میزان کم نیترات در نظر گرفته می شود.
در ایران، ارقام رایج شامل اسفناج برگ پهن ورامین و برخی گونه های خارجی هستند. بذرهای هیبرید نیز به دلیل عملکرد بالا، اما قیمت بالاتر، مورد استفاده قرار می گیرند.
زمان و فاصله کاشت اسفناج چگونه است؟
از آنجا که اسفناج دوره رشد کوتاهی (حدود 40 تا 50 روز) دارد، می توان آن را چندین مرتبه در سال کشت کرد. این گیاه در سه نوع بهاره، پاییزه و زمستانه کاشته می شود. در مناطقی که تابستان گرم دارند، کاشت اسفناج در اوایل پاییز یا اوایل اسفند انجام می شود.
- اسفناج بهاره در اواخر اسفندماه
- اسفناج پاییزه در اواخر تابستان
- اسفناج زمستانه در اواخر پاییز کاشته می شوند.
روش های کاشت اسفناج و نیازهای تغذیه ای
اسفناج در هنگام جوانه زنی، نسبت به دمای بالای 15 درجه، کمبود آب و کاهش اکسیژن حساس است. در زمین هایی با خاک رسی یا آبگیر، ممکن است جوانه زنی دچار مشکل شود. کاشت آن به صورت دستپاش، خطی یا با استفاده از دستگاه بذرپاش انجام می شود. برای تامین مواد غذایی، استفاده از کودهای آلی در خاک های ضعیف توصیه می شود.
مقدار کود مورد نیاز به‌طور معمول شامل:
- 120 کیلوگرم ازت در هر هکتار
- 60 کیلوگرم فسفر 140 کیلوگرم پتاسیم در هر هکتار است.
مراحل داشت اسفناج در گلخانه خانگی
بهتر است در مرحله داشت به موارد زیر توجه کافی داشته باشید.
پس از کاشت بذر، آبیاری اولیه برای جوانه زنی ضروری است. اسفناج به مقدار زیادی آب نیاز دارد و باید در طول دوره رشد، به ویژه در زمین های خشک، به طور منظم آبیاری شود. کمبود آب می تواند باعث کاهش رشد، زرد شدن برگ ها و زودرس شدن گل دهی شود.
آبیاری منظم علاوه بر افزایش کیفیت و کمیت محصول، به تأخیر در گل دهی نیز کمک می کند. روش های آبیاری مختلفی مانند آبیاری قطره ای، بارانی و سطحی بسته به شرایط خاک و اقلیم منطقه قابل استفاده است.
تغذیه و کوددهی اسفناج:
برای داشتن محصولی باکیفیت، کود دهی اصولی لازم است. در کاشت پاییزه، توصیه می شود که از کود اوره به مقدار ۱۸ گرم در مترمربع در دو نوبت استفاده شود:
- نوبت اول: در مرحله ۶ برگی
- نوبت دوم: حدود ۲۰ روز پس از آن
در کاشت ردیفی، کود را بین ردیف ها می پاشند، اما در کاشت درهم، کود به صورت محلول در آب آبیاری داده می شود. برای بهبود رشد، کودهای فسفره و پتاسه نیز نقش مهمی دارند.
کمبود نیتروژن باعث زرد شدن برگ ها و رشد ضعیف گیاه شده و کمبود پتاسیم کیفیت محصول را کاهش می دهد. استفاده از کودهای دامی پوسیده نیز می تواند خاک را غنی کرده و به رشد بهتر اسفناج کمک کند.
وجین و سله شکنی:
اسفناج به علف های هرز حساس است، زیرا این گیاه رشد سریعی دارد و وجود علف های هرز می تواند رقابت شدیدی برای آب و مواد مغذی ایجاد کند. اولین وجین در مرحله ۴ برگی به صورت دستی انجام می شود.
همزمان با وجین، عملیات سله شکنی نیز باید انجام شود تا تهویه خاک بهبود یابد و رشد ریشه تقویت شود.
تنک کردن بوته های اسفناج:
در صورتی که تراکم گیاهان زیاد باشد، برای به دست آوردن محصولی باکیفیت، عملیات تنک کردن ضروری است. این کار باعث می شود فضای کافی برای رشد گیاهان باقی مانده فراهم شود. تنک کردن در مرحله ۴ تا ۶ برگی انجام می شود و فاصله مناسب بین بوته ها باید حدود ۷ تا ۱۵ سانتی متر باشد.
پس از کاشت اسفناج به چه نکاتی توجه کنیم؟
اسفناج نیاز زیادی به آب دارد و برای حفظ رشد مناسب، آبیاری منظم ضروری است. آبیاری مداوم، علاوه بر افزایش محصول، باعث تاخیر در گل دهی گیاه نیز می شود.
همچین در کاشت پاییزه، کود اوره در دو مرحله، یکی در زمان 6 برگی و دیگری 20 روز بعد، به زمین اضافه می شود. در روش ردیفی، کود بین ردیف ها ریخته شده و در روش دستپاش، همراه با آب آبیاری استفاده می شود.
نحوه برداشت اسفناج گلخانه ای به چه صورت است؟
برای دستیابی به حداکثر کیفیت و محصول، اسفناج باید قبل از به گل رفتن گیاه و زمانی که برگ ها به اندازه مطلوب رسیده اند، برداشت شود.
روش برداشت اسفناج به این صورت است که هنگامی که گیاه به مرحله ۵ تا ۶ برگی رسید، ابتدا مزرعه را آبیاری کرده و پس از خشک شدن رطوبت سطحی، بوته ها را همراه با ریشه از خاک خارج می کنند. این روش بیشتر برای فروش مستقیم به بازار استفاده می شود.
در زمین های کوچک و مزارع خانگی، برداشت به صورت مرحله ای انجام می شود. در این روش، برگ های پایینی و بزرگ تر با دست یا چاقوی تیز چیده شده و برگ های کوچک و جوانه های وسطی باقی می مانند تا به رشد خود ادامه دهند. با این روش، می توان در طول یک فصل چندین بار برداشت انجام داد و میزان بهره وری را افزایش داد.
به‌طور میانگین، عملکرد اسفناج بین ۱۵ تا ۲۰ تن در هر هکتار است، اما در شرایط ایده آل و با رعایت اصول زراعی، این مقدار می تواند به ۳۵ تا ۴۰ تن در هکتار نیز برسد.
سخن آخر
در این نوشته در رابطه با نحوه کشت اسفناج در خانه به ارائه اطلاعات دقیقی پرداختیم که می تواند در کشت و نگهداری این گیاه موثر باشد . چنانچه در این حیطه سوالی دارید با ما د قسمت نظرات در میان بگذارید.
سوالات متداول
در ادامه به سوالات پرتکرار کاربران در این راستا پرداخته شده است که عبارتند از:
زمان کاشت اسفناج در زمستان چیست؟
اوایل پاییز تا اواسط زمستان، بسته به اقلیم؛ معمولا مهر تا دی.
کاشت اسفناج در چه فصلی است؟
پاییز و بهار بهترین فصل ها هستند؛ در مناطق معتدل، پاییز رایج تر است.
نحوه کاشت اسفناج در باغچه چگونه است؟
بذر را در خاک نرم و مرطوب به عمق ۱ تا ۲ سانتی متر بکارید، با فاصله حدود ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر بین ردیف ها.
میزان برداشت اسفناج در هکتار چقدر است؟
بین ۱۰ تا ۲۰ تن در هکتار، بسته به شرایط کشت و مدیریت مزرعه.
کاشت اسفناج در تابستان:
در بیشتر مناطق مناسب نیست؛ گرما باعث گل دهی زودرس و کاهش کیفیت می شود.
کاشت اسفناج در پاییز:
بسیار مناسب است؛ هوای خنک باعث رشد بهتر و طعم مطلوب تر برگ ها می شود.
