آشنایی با روش های گرمایش گلخانه | نحوه گرم کردن گلخانه

بازار فروش محصولات گلخانه‌ ای در پاییز و زمستان بسیار پر رونق است، اما برای موفقیت در این فصل‌ ها باید محصولات تازه و با کیفیت تولید کرد. گیاهان برای رشد به نور، حرارت، خاک و کود مناسب نیاز دارند. با کاهش ساعات روشنایی و سردی هوا در این فصل‌ ها، تأمین نور و گرما ضروری است.

اگر صاحب گلخانه هستید یا قصد راه‌ اندازی آن را دارید، آشنایی با روش‌ های مختلف گرمایش گلخانه و انتخاب بهترین و به‌ صرفه‌ترین روش اهمیت دارد. در این مقاله از EIG به بررسی انواع روش‌های گرمایش و مقایسه مزایا و معایب هر کدام پرداخته‌ ایم تا راهکارهای بهینه با حداقل هزینه ارائه شود.

انواع روش های تامین گرمایش گلخانه

با استفاده از روش های مختلفی میتوان اقدام به گرم کردن گلخانه نمود که در ادامه به توضیح مفصل هر یک از این روش ها پرداخته شده است که عبارتند از:

تامین گرمای گلخانه با کوره هوای گرم 

کوره هوای گرم یا همان هیترهای آتش درون از روش های مرسوم و بسیار به صرفه جهت گرمایش گلخانه های بزرگ و صنعتی می باشد. البته جهت گرم کردن گلخانه های کوچکتر می توان از هیترهای آتش درون کوچکتری استفاده کرد.

این بخاری ها با گاز شهری و یا گازوئیل کار می کنند و به دلیل ارزان بودن این دو سوخت، هزینه گرمایش گلخانه کمتر نیز خواهد شد. در داخل این بخاری ها از کوره استیل و لوله های حرارتی استفاده شده که حرارت تولید شده توسط مشعل در داخل کوره و کویل ها به گردش در خواهد آمد و در نهایت دود و آلاینده ها از طریق دودکش به بیرون از گلخانه انتقال داده خواهد شد، در پشت کوره و کویل ها ، فن های بسیار پرقدرت قرار دارد که با دمیدن هوای سرد، آن را به هوای گرم تبدیل کرده و به سمت قسمت های داخلی گلخانه هدایت خواهد کرد. 

مزایای گرمایش گلخانه با هیترهای گلخانه 

هیترهای گلخانه از مزایای مختلفی برخوردارند که در این راستا میتوان به موارد زیر اشاره کرد.

• ارزان بودن سوخت مصرفی
• گرمای پاک و بدون آلاینده
• امکان استفاده در گلخانه های بزرگ و صنعتی 
• راه اندازی آسان
• قیمت پایین هیترها
• امکان تهویه مطبوع و جلوگیری از ورود هوای سرد
• امکان هدایت گرما به قسمت های مختلف گلخانه 
• تعمیر و سرویس راحت
• در دسترس بودن قطعات 
• امکان اتصال به ترموستات و صرفه جویی در مصرف سوخت
• دارای لایه های امنیتی چهارگانه 

معایب هیترهای کوره هوای گرم

علاوه بر مزایایی که کوره های هوای گرم دارند از برخی معایب نیز برخوردارند که در این حیه میتوان به موارد زیر اشاره کرد.  

• نیاز به تعداد بالا در گلخانه های وسیع 
• نیاز به لوله کشی گاز (در مورد گازوئیل نیاز به منبع دارد)
• نیاز به نصب دودکش
• نیاز به جرثقیل جهت حمل و جا به جایی 

گرم کردن گلخانه با یونیت هیتر 

این بخاری ها با سیستم گرمایش مرکزی به نام بویلر کار می کنند، در واقع گرمای لازم از طریق لوله های حاوی آب گرم به یونیت هیترها انتقال داده می شود و فن های تعبیه شده در پشت لوله ها، هوای سرد را به هوای گرم تبدیل کرده و در محیط داخلی گلخانه پخش خواهد کرد. 

بویلر یا همان دیگ بخار وظیفه تولید آب داغ را دارد و در خارج از گلخانه و محیطی ایزوله فعالیت دارد، هم چنین امکان اتصال چیلر (تولید کننده آب سرد) نیز  یونیت ها وجود دارد که به خنک کردن گلخانه در فصل تابستان کمک خواهد کرد. در مقاله استفاده از یونیت هیتر در گلخانه به صورت کامل به این موضوع پرداخته شده است.

مزایای گرمایش با یونیت هیتر 

از مزیت های این سیستم گرمایشی میتوان به مورارد زیر اشاره کرد.

• تولید گرمای کاملا پاک و بدون آلاینده
• احتمال خطر آفرینی بسیار پایین 
• امکان تهویه مطبوع و جلوگیری از ورود هوای سرد
• در دسترس بودن قطعات 
• صرفه جویی در مصرف سوخت مصرفی 
• بدون نیاز به دودکش 

معایب گرم کردن گلخانه با یونیت هیتر

معایب یونیت هیتر به شرح زیر است.

• قیمت بالای تجهیزاتی مانند یونیت هیتر و بویلر 
• نیاز به لوله کشی سراسری 
• تعمیر و سرویس دهی مشکل 

استفاده از جت هیتر در گلخانه 

جت هیترها انواع مختلفی دارند که به سه دسته گازی ، گازوئیلی و برقی تقسیم بندی می شوند. معمولا در گلخانه ها از جت هیتر برقی استفاده می شود، اما استفاده از جت هیتر های گازی دودکش دار هم راهکار مناسبی خواهد بود. 

جت هیترها معمولا از سقف آویزان می شوند و معمولا در قسمت جلویی دریچه های ورود هوا نصب می شوند تا هوایی کاملا گرم و مطبوع را وارد گلخانه کند. استفاده از جت هیترهای بدون دودکش در گلخانه به دلیل تولید آلاینده ها و گازهای خطرناک مرسوم نیست و معمولا از جت هیترهای دودکش دار گازی و یا برقی استفاده می شود. 

مزایای استفاده از جت هیتر جهت گرم کردن گلخانه

مزایای جت هیتر عبارتند از:

• راندمان حرارتی بالا (در هیترهای برقی راندمان 100 درصد
• تلفات گرمایی بسیار پایین
• مناسب برای گلخانه های متوسط و بزرگ
• تهویه مطبوع 
• گرمایش سریع
• نصب و سرویس آسان 
• بدون نیاز به تاسیسات سنگین

معایب جت هیتر در گرمایش گلخانه 

معایب جت هیتر ها بدین ترتیب است.

• تولید گازهای آلاینده در جت هیترهای بدون دودکش  (توصیه نمی شود)
• احتمال آتش سوزی در صورت استفاده از جت هیترهای گازی غیر استاندارد

هیترهای تابشی جهت گرمایش گلخانه 

این هیترها با برق یا گاز شهری کار می کنند و از طریق امواج الکترومغناطیس و مادون قرمز، گرما را به سطح گیاهان و سبزیجات می رساند. در بسیاری از گلخانه ها از این روش گرمایشی استفاده می شود. 

مزایای هیتر تابشی

هیترهای تابشی به عنوان یکی از روش‌ های کارآمد برای گرمایش در محیط‌ های مختلف مانند گلخانه‌ ها، سالن‌ های مرغداری، کارگاه‌ ها و انبارها استفاده می‌شوند. برخی از مزایای هیترهای تابشی عبارتند از:

• تولید گرمای کاملا پاک در نوع برقی 
• گرمای یکنواخت در تمامی قسمت های گلخانه 
• گرمایش سریع 
• بدون نیاز به تاسیسات گران قیمت 
• قابل استفاده از گلخانه های کوچک ، متوسط و بزرگ

معایب هیتر تابشی

هیترهای تابشی با وجود مزایای فراوان، دارای برخی معایب نیز هستند که قبل از استفاده باید مدنظر قرار گیرند. برخی از معایب این دستگاه‌ ها عبارتند از:

•  ایجاد آلاینده در هیترهای بدون دودکش گازی 
• مصرف برق بالا
• نیاز به نصب تعداد زیادی هیتر تابشی
• هزینه تعمیر بالا

سیستم گرمایش از کف در گلخانه

در این روش ، گرمایی بسیار پاک و مطلوب تولید خواهد شد و به دلیل گرم کردن خاک ، به گرم شدن ریشه گیاهان و رشد بهتر آنها کمک خواهد کرد. جهت راه اندازی سیستم گرمایش از کف گلخانه باید لوله هایی از جنس گالوانیزه ضد زنگ را در زیر خاک به صورت مارپیچی نصب کرد و توسط موتورخانه یا همان بویلر، آب داغ را به داخل لوله ها هدایت کرد.

هم چنین در صورتی که از قصد گرمایش با استفاده از برق را داشته باشید، باید المنت های حرارتی را به صورت مارپیچی از زیر خاک عبور دهید و بدین ترتیب سیستم گرمایش از کف را اجرا کنید. 

مزایای گرمایش از کف گلخانه

این روش گرمایی دارای مزایای متعددی است که می‌تواند به رشد بهتر گیاهان کمک کند. برخی از مزایای گرمایش از کف در گلخانه عبارتند از:

• تولید گرمای کاملا پاک و بدون آلایندگی
• گرمایش یکنواخت و همزمان تمامی قسمت های گلخانه
• مناسب برای گلخانه های کوچک تا بزرگ و صنعتی

معایب گرمایش از کف گلخانه

گرمایش از کف در گلخانه‌ ها علی‌ رغم مزایای فراوان، معایبی نیز دارد که باید هنگام استفاده از آن مد نظر قرار گیرد. برخی از معایب این سیستم عبارتند از:

• هزینه تاسیسات بالا
• نگهداری مشکل و هزینه بر
• قطع شدن کل گرمایش گلخانه در صورت معیوب شدن لوله (در صورت جدا نبودن مسیرهای آب )
• در گلخانه هایی با ارتفاع زیاد گرمای کافی ایجاد نخواهد شد. 

بخاری های معمولی خانگی

این بخاری ها جهت گرم کردن گلخانه های کوچک و خانگی کاربرد دارد و با استفاده از بخاری های گازی و یا هیترهای برقی خانگی می توان آن را گرم کرد. استفاده از بخاری های گازی به دلیل احتمال نشت گاز مونوکسید کربن و مسمومیت گل ها و گیاهان توصیه نمی شود، اما هیتر برقی خانگی گرمای پاک و مطمئنی تولید خواهند کرد. 

گرمایش گلخانه با دستگاه زنت

این دستگاه به صورت چهار فصل عمل می کند و امکان تولید هوای گرم یا سرد در فصل های سرد و گرم را دارد. دستگاه زنت متشکل از یک دریچه ورودی ، فیلتر هوا، پد سلولزی ، کویل های آب گرم و فن دمنده می باشد که هوای ورودی را به دمای دلخواه خواهد رساند. 

به عنوان مثال اگر در فصل زمستان قرار داشته باشید با اتصال بویلر (موتورخانه) به دستگاه زنت و فعال کردن کویل ها ، امکان تولید هوای گرم و تهویه مطبوع گلخانه فراهم خواهد شد. هم چنین در صورتی که در فصل تابستان قرار داشته باشید، با اتصال چیلر و یا نصب پد سلولزی ، امکان خنک کردن هوای ورودی وجود خواهد داشت. 

مزایای سیستم گرمایشی زنت 

• گرمای پاک و بدون آلودگی 
• مناسب برای گلخانه های بزرگ و متوسط 
• راه اندازی نسبتا آسان 
•  امکان استفاده به صورت چهارفصل
• امکان تولید هوای مرطوب
• جلوگیری از ورود هوای سرد به گلخانه 
• مصرف برق و سوخت پایین 

معایب سیستم گرمایشی زنت

• قیمت بالای دستگاه ها 
• نیاز به نصب چندین دستگاه در ورودی های هوای گلخانه 
• نامناسب برای گلخانه های کوچک و خانگی 

سخن آخر

در این مقاله تمامی روش های تامین گرما در گلخانه های کوچک و بزرگ مورد بررسی قرار گرفتند، در صورتی که قصد راه اندازی گلخانه های کوچک در منزل خود را دارید، بهتر است از هیترهای برقی خانگی جهت گرمایش آن استفاده کنید. هم چنین جهت تامین رطوبت لازم برای گلخانه می توانید از دستگاه رطوبت ساز استفاده کنید. 

برخی از پرورش دهنده ها جهت تامین رطوبت گلخانه از رطوبت ساز پروانه ای استفاده می کنند، در حالی که رطوبت سازهای التراسونیک گزینه مناسبی برای چنین محیط هایی بوده و ضمن تامین رطوبت کافی از ایجاد شبنم و خیس شدن ساق و برگ و میوه ها جلوگیری می کند. 

هم چنین به فکر کسب درآمد از گلخانه هستید، باید گلخانه بزرگی را راه اندازی کنید که با توجه به سیستم های گرمایشی فوق می توان کوره هوای گرم، یونیت هیتر، سیستم گرمایش از کف و جت هیترهای برقی را به عنوان روش های مناسبی برای گرمایش گلخانه قلمداد کرد. 

در صورت وجود هرگونه سوال یا پیشنهاد می توانید از طریق دیدگاه های همین صفحه با ما در میان بگذارید به سرعت به سوالات شما پاسخ خواهیم داد.