بتن ریزی در هوای گرم | بتن ریزی در تابستان و هوای گرم

آیا قصد بتن ریزی در هوای گرم را دارید؟ از الزامات بتن ریزی در هوای گرم مطلع نیستید؟ از بهترین دمای هوا در بتن ریزی اطلاعی ندارید؟ از مناسب ترین زمان حمل بتن در هوای گرم آگاهی ندارید؟ پس با ما تا انتهای این نوشته همراه باشید تا در این خصوص اطلاعات دقیقی ارائه شود.
در ادامه متن مشکلات بتن ریزی در تابستان، دمای بتن و در نهایت بهترین یخساز بچینگ بتن به شما معرفی می گردد.
بتن ریزی در هوای گرم
بتن ریزی در هوای گرم به شرایطی گفته می شود که دمای محیط هنگام بتن ریزی به ۳۰ درجه سانتی گراد یا بیشتر برسد و دمای بتن تازه از ۳۲ درجه سانتی گراد تجاوز کند. در چنین شرایطی، برای جلوگیری از کاهش کیفیت بتن، باید تدابیری اتخاذ شود تا دمای بتن تا سطح مطلوب کاهش یابد. رعایت این نکات به حفظ مقاومت و دوام بتن در هوای گرم کمک می کند.
دمای مجاز بتن در هوای گرم
دمای ایده آل برای تولید بتن در بچینگ معمولا بین ۱۰ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است. اگر دمای بتن تازه از ۳۲ درجه سانتی گراد فراتر رود، بتن ریزی تحت شرایط هوای گرم قرار گرفته و لازم است تدابیری برای کاهش دمای بتن اتخاذ شود. اما اگر دمای بتن به ۳۸ درجه سانتی گراد برسد، بتن ریزی در شرایط بسیار گرم انجام شده که می تواند مشکلات جدی از جمله کاهش شدید کیفیت و مقاومت بتن را به همراه داشته باشد.
در صورتی که دمای بتن کنترل نشود، مقاومت آن به شدت کاهش می یابد و ممکن است ۱۵ تا ۲۰ درصد کمتر از مقدار استاندارد خود باشد. این موضوع بر دوام و عملکرد نهایی سازه تأثیر منفی گذاشته و خطر ترک خوردگی، کاهش پیوستگی بین اجزا و افت مقاومت فشاری را افزایش می دهد.
اثرات هوای گرم بر روی بتن
هوای گرم اثرات مخربی بر روی بتن می گذارد که عبارت است از:
- بالا رفتن سرعت افت اسلامپ و نیاز به اضافه کردن آب در کارگاه.
- افزایش سرعت گیرش بتن و ایجاد مشکل در انتقال، پرداخت و عمل آوری بتن.
- پیدایش درزهای سرد بر روی بتن.
- بالا رفتن احتمال ترک خوردگی پلاستیک.
- عدم توانایی برای کنترل حباب هوا در بتن تازه.
- کاهش مقاومت بتن در دراز مدت.
- ایجاد ترک خوردگی ناشی از جمع شدگی.
- نفوذ پذیر شدن بتن.
- ایجاد خوردگی در میلگردهای بتن به ویژه در سواحل جنوب کشور.
- تغییر رنگ در بتن و ایجاد درز سرد در آن.
تمهیدات لازم جهت بتن ریزی در هوای گرم و تابستان
در ادامه متن تمهیدات لازم برای جلوگیری از عوارض بتن ریزی در هوای گرم بررسی می شود :
1- استفاده از آب سرد برای کاهش دمای بتن
یکی از رایج ترین کارهایی که برای کاهش دمای بتن از آن استفاده می شود آب سرد می باشد. در این روش دمای ویژه آب 4.5 تا 5 برابر سیمان و سنگدانه است.
به عنوان مثال هنگام آماده سازی مخلوط بتن با 336 کیلو و 1850 کیلو مصالح سنگی و 170 کیلو آب در متر مکعب 2 درجه دمای آب را تغییر داده و دما را 0.5 درجه سلسیوس می رسانند و بدین طریق کاهش دمای بتن صورت می گیرد.
2- ایجاد سایبان و آب پاشی شن ها برای کاهش دمای بتن
از آسان ترین و کم هزینه ترین روش های خنک سازی بتن در هوای گرم، میتوان به خنک سازی شن اشاره نمود. شما میتوانید بر روی محل قرار گیری شن ها، سایبان نصب کنید تا در ظهر هنگام افزایش دمای بیش از حد نداشته باشد. همچنین آب پاشی شن ها دمای آن را تا میزان زیادی کاهش می دهد.
همچنین ترکیبات شیمیایی عمل آوری می توانند از تبخیر سریع آب سطحی جلوگیری کرده و شرایط مناسبی برای گیرش بتن فراهم کنند.
3- عدم استفاده از سیمان گرم
پس از خروج سیمان از کارخانجات و ورود به محل بتن ریزی، دمای این سیمان حدود 70 تا 80 درجه سانتی گراد می باشد. مخلوط نمودن سیمان 80 درجه سانتی گرادی با آب، کاهش دوام بتن را به دنبال دارد. از این رو توصیه می شود سیمان با دمای بالای 78 درجه سانتی گراد را به هیچ عنوان برای بتن ریزی در هوای گرم استفاده نکنید.
4- آبپاشی متناوب
هنگام بتن ریزی در هوای گرم و خشک و یا نیمه مرطوب، باید آب پاشی بر روی توده سنگدانه ها صورت گیرد. با تبخیر آب از سطح ذرات سنگدانه ها نیز خنک می شود. بهتر است برای این کار از آب خنک استفاده کنید.
در مناطق خشک و نیمه خشک با قراردادن سنگدانه های مرطوب در مسیر وزش باد برای افزایش تبخیر و کاهش دما موثر خواهد بود.
ریختن آب خنک بر سطح سنگدانه ها به ویژه بر روی تسمه نقاله در میزان کاهش دمای بتن موثر خواهد بود.
5- کوتاه کردن فاصله زمانی میان ساخت بتن و بتن ریزی
در صورتی که محل ساخت بتن با محل بتن ریزی فاصله زیادی داشته باشد، در مسیر به علت هوای گرم و چرخش دائم تراک میکسر، دمای بتن نیز افزایش خواهد یافت. سعی کنید محل ساخت بتن و بتن ریزی را در کمترین فاصله از یکدیگر انتخاب نمایید تا بلافاصله بتن ساخته شده مورد استفاده قرار گیرد.
6- بتن ریزی در اواسط روز و عصر ها
زمان بتن ریزی را به اول صبح، عصر ها و یا شب موکول کنید. در این زمان هوا سرد تر بوده و افزایش دمای بتن نیز کم تر خواهد بود.
بدین ترتیب انجام بتن ریزی در ساعات خنک روز (اوایل صبح یا بعد از غروب) می تواند تأثیر قابل توجهی در کنترل دما داشته باشد.
7- جلوگیری از تبخیر سطحی بتن
پس از بتن ریزی حتما آن را با پوشش های مناسب نظیر نایلون های شیری، الیاف های مخصوص، مواد کیورینگ غشا ساز و … بپوشانید تا میزان تبخیر آب سطح بتن کاهش یابد.
8- استفاده از روان کننده های بتن ریزی در هوای گرم
شما میتوانید با کمک روان کننده ها از سخت شدن سریع بتن در هوای گرم جلوگیری کرده و مانع از کاهش مقاومت آن شوید. البته دقت داشته باشید که برای اضافه کردن این ماده حتما باید مهندس ناظر تصمیم گیری نماید.
9- مه پاشی و آب پاشی بتن
پس از بتن ریزی، با مه پاشی به موقع بتن از افزایش بیش از حد دما و سخت شدن سریع آن جلوگیری کنید. شما میتوانید به کمک دستگاه مه پاش، سطح بتن را مرطوب نگه داشته و تبخیر سطحی آن را کاهش دهید.
استفاده از آب سرد (زیر 5 درجه سلسیوس) یا یخ خرد شده می تواند دمای بتن را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
10- ریختن یخ در تراک میکسر
یخ یکی از گزینه های موثر برای کاهش دمای بتن می باشد. اغلب یخ را به صورت مخلوط با قسمتی از آب یا مخلوط کامل با آب در این راستا استفاده می کنند. در این روش با ذوب شدن یخ مقدار دمایی که جذب آن می شود بسیار چشمگیر است. لازم به ذکر است که به هیچ عنوان از مصرف سیمان داغ تحویلی استفاده نکنید و نگهداری آن در سیلو برای افت دما صورت گیرد و ساخت بتن تداوم یابد.
هنگام حمل و انتقال بتن در هوای گرم باید به چه نکاتی توجه کرد؟
در هنگام حمل و نقل بتن در هوای گرم باید نکاتی را مد نظر قرار داد که در این راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- انتقال بتن سریع تر صورت گیرد تا منجر به کاهش اسلامپ و افزایش دمای آن نشود.
- زمان حمل بتن در هوای گرم باید تخلیه به 45 دقیقه الی 1 ساعت محدود شود.
- چرخش بیش از حد تراک میکسر باعث افزایش تبادل حرارتی در محیط می شود.
- تمامی تجهیزات به کار برده شده نظیر فرغون، قالب ها، میلگرد و … نیز باید خنک شوند.
کاربرد یخساز و یخ خرد کن در کاهش دمای بتن
یکی از روش های رایج به منظور کاهش دمای بتن در هنگام بچینگ، استفاده از مخلوط آب و یخ می باشد. برای انجام این امر، مقداری یخ پودری را جایگزین آب کرده و با بتن ها به درون میکسر می ریزند. سپس دمای بتن کاهش یافته و برای بچینگ آماده می شود.
یخ اضافه شده به بتن ها به کمک انواع دستگاه یخ ساز تولید شده و سپس به کمک یخ خرد کن ها کاملا خرد شده و به میکسر اضافه می شود. البته در برخی موارد، یخ ها را به درون تانک های آب می ریزند که این امر هزینه بالایی را می طلبد.
در ادامه با دستگاه های مورد نیاز برای خنک کردن بتن در تابستان آشنا می شوید.
1- یخ ساز قالبی کانکسی
یخ ساز های قالبی معمولا توسط پیمانکاران و صاحبان پروژه های عمرانی تهیه می شوند. سپس به هنگام شروع پروژه بتن ریزی، این یخ ساز ها در محل احداث شده و با ظرفیت های مختلف، یخ های قالبی تولید می نمایند. این یخ ها نیز توسط یخ خرد کن ها در ابعاد مختلف خرد شده و برای استفاده در میکسر بتن آماده می گردند.
البته در پروژه های کوچک تر، افراد اقدام به خرید قالب های یخ از تولید کنندگان می نمایند و متحمل هزینه خرید کارخانه یخ سازی نمی شوند.

2- یخ خرد کن های بچینگ بتن
تجهیزات دیگری که در محل بتن ریزی مورد استفاده قرار می گیرند، یخ خرد کن ها می باشند. این دستگاه ها دارای تیغه های پر قدرتی می باشند که این تیغه ها، یخ را کاملا خرد می نمایند.
به منظور خرد کردن قالب های یخ بزرگ، این قالب ها را به درون یخ خرد کن می ریزند. سپس دندانه ها و تیغه های قدرتمند دستگاه، یخ را کاملا پودر کرده و برای استفاده در میکسر بتن آماده می نمایند. برخی از افراد، به جای خرید یخ خرد کن و یخساز قالبی، اقدام به خرید کیسه های یخ خرد شده آماده می نمایند.
3- یخساز پولکی
دستگاه دیگری که در برخی از محیط های بچینگ مورد استفاده قرار می گیرد، یخساز پولکی است. این دستگاه یخ پودر شده تولید نموده و برای خرد کردن یخ ها، نیازی به یخ خرد کن ندارید. البته به دلیل بالا بودن قیمت یخساز پولکی و همچنین ظرفیت نسبتا کمتر آن، استفاده از یخ ساز های قالبی رواج بیشتری دارد.

پس از بتن ریزی چگونه دمای آن را کنترل کنیم؟
باید دستورالعمل بتن ریزی در هوای گرم پس از بتن ریزی نیز مورد توجه قرار داده شود بدین منظور بهتر است به موارد ذکر شده دقت کافی داشته باشید.
- بر روی سطوح مختلف نظیر میلگرد، زمین، قالب ها آب پاشی صورت گیرد. البته نباید آب اضافی بر روی آنها باقی بماند.
- نیم ساعت بعد از پرداخت بتن سطح آن با نایلون پوشانده شود و حداکثر تا 5 ساعت پوشش باقی بماند و جریان هوا نیز به صورت اصولی در زیر پوشش وجود داشته باشد تا از گرم شدن بتن جلوگیری شود.
- برای جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب از سایبان در بالای سطح بتن استفاده شود.
- برای کاهش میزان سرعت باد از بادشکن استفاده شود.
- پس از سخت شدن بتن باید بلافاصله عمل آوری نیز صورت گیرد. استفاده از گونی خیس می تواند عمل آوری خوبی را به همراه داشته باشد. البته گونی را باید به صورت مداوم خیس کرد.
نکات مهم استفاده از یخ برای کاهش دمای بتن
- به هیچ عنوان نباید بیش از 75 درصد از آب با یخ جایگزین شود.
- ابعاد یخ باید به گونه ای باشد که در سریع ترین زمان ممکن ذوب گردد.
- پیش از بتن ریزی دقت کنید که یخ ها کاملا ذوب شده باشند و هیچ قطعه یخی در میان بتن باقی نمایند.
- یخ باقی مانده در بتن می تواند سبب ایجاد حفره در آن شده و کیفیت آن را کاهش دهد.
- دمای بتن باید چک شود و نباید بیش از حد سرد شده یا بیشتر از حد مجاز گرم بماند.
سخن آخر
در این مقاله از وبسایت کارخانه EIG در رابطه با الزامات بتن ریزی در هوای گرم مطالب دقیقی ارائه شد که می تواند برای کسب اطلاعات بیشتر شما مفید واقع شود. چنانچه در این راستا سوال و یا نظری داشتید با ما در قسمت نظرات در میان بگذارید.
سوالات متداول
در ادامه به سوالات پرتکرار کاربران در این راستا پرداخته شده است که عبارتند از:
حداکثر دمای بتن ریزی در هوای گرم چقدر است؟
هنگام بتن ریزی در فصول گرم سال یا مناطق گرم دمای بتن به هیچ وجه نباید بیشتر از 30 درجه سلسیوس باشد. بهترین دما برای به دست آوردن یک بتن مقاوم و ماندگار 24 تا 38 درجه سلسیوس است.
چه عواملی خسارات بتن ریزی در هوای گرم را افزایش می دهد؟
استفاده از سیمان، مواد شیمیایی و معدنی زودگیر با هیدراسیون بالا، بکارگیری آب کم به نسبت عیار سیمان بالا، استفاده از مواد افزودنی انبساط زا و … می تواند خسارات بتن ریزی در فصول گرم سال را افزایش دهد.