بهترین روش برای از بین بردن الکتریسیته ساکن

روش مناسب برای جلوگیری از تخلیه ناگهانی الکتریسته ساکن

تقریبا همه ما حالت ناخوشایند تخلیه الکتریسته ساکن را تجربه نموده ایم که حالتی شبیه به یک شوک الکتریکی ضعیف دارد. الکتریسیته ساکن در بسیاری از مشاغل و مکان ها میتواند عامل خطر و حادثه آفرین باشد یا باعث تشدید مشکلات در خط تولید کارخانجات شود.

روش های مختلفی برای کنترل الکتریسیته ساکن وجود دارد ولی موثرترین آنها افزایش رطوبت محیط است. در این مطلب از وبلاگ eig شاپ استانه رطوبت مناسب برای کنترل الکتریسته ساکن و تأثیر رطوبت بر آن را شرح میدهیم.

نحوه ایجاد الکتریسیته ساکن

در حالت طبیعی اجسام دارای تعادل بار بوده و خنثی هستند اما در اثر اصطکاک بارهای الکتریکی از جسمی به جسم دیگر منتقل شده و در نتیجه آن جسم باردار میشود. زمانی که جسمی باردار میشود تمایل زیادی به تخلیه بار دارد تا به حالت تعادل برسد و اگر یک توسط یک جسم هادی با بار مخالف تماس برقرار کند، تخلیه الکتریکی شکل خواهد گرفت.

زمانیکه بر روی فرش نشسته اید یا بر روی آن حرکت میکنید؛ زمانیکه لباس های پشمی می پوشید یا کلاه پشمی و بافتنی بر سر میکنید، بیشتر با الکتریسیته ساکن مواجه شده اید. تخلیه الکتریکی دارای انرژی بوده و شوک ناخواسته ایجاد میکند. در تجهیزات الکترونیکی این شوک برقی به شدت میتواند باعث آسیب قطعات مدار شود.

روش از بین بردن الکتریسیته ساکن

ایجاد الکتریسیته با خشکی هوا رابطه مستقیمی دارد. بدین معنی که هرچقدر رطوبت هوا پایین و اصطلاحا هوا خشک باشد، برق استاتیک یا بار الکتریکی ساکن بیشتری در محیط ایجاد خواهد شد.

اگر دقت کرده باشید در فصل زمستان بیشتر درگیر الکتریسیته ساکن هنگام نشتن و برخاستن میشویم. دلیل آن نیز رطوبت بسیار پایین هوا در فصل زمستان می باشد که خطر الکتریسیته ساکن را افزایش میدهد. وجود الکتریسیته ساکن برای افراد حساس و کسانی که ناراحتی قلبی و عروقی دارند و حتی برای کودکان نیز مضر و ایجاد ناراحتی میکند.

برای کنترل الکتریسیته ساکن، کنترل رطوبت نسبی هوا به کمک دستگاه رطوبت ساز کلید اصلی است.

اما چرا رطوبت میتواند الکتریسیته ساکن را کنترل کند؟

رطوبت در واقع همان بخار آب موجود در هواست. میدانیم که آب خاصیت رسانایی دارد و الکتریسیته به خوبی از آن عبور میکند. بنابراین زمانیکه یک جسم باردار در هوای مرطوب باشد، مولکول های آب بار الکتریکی آن جسم را منتقل نموده و مانع از تجمع بار الکتریکی در اجسام میشوند. در نتیجه خطر تخلیه ناگهانی الکترواستاتیکی نیز به شدت پایین می آید.

توجه داشته باشید که رطوبت نمیتواند مانع تخلیه بار الکتریکی شود بلکه بارهای الکتریکی را جذب و به شکل بی ضرر در محیط آزاد میکند. وقتیکه هوا رطوبت پایینی داشته باشد، بارهای نامتعادل به محض تماس با هادی، بارهای مثبت و منفی خود را متعادل میکنند.

در واقع انچه که در هوای مرطوب اتفاق میافتد بدین شکل است که تک تک مولکول های آب که در هوا موجود می باشند، رسانایی بالاتری نسبت به سایر اجسام دارند در نتیجه بار اضافه به مولکول های آب موجود در هوا اضافه میشود، مولکول های بیشماری از آب در هوای مرطوب وجود دارد، بار اضافی به همراه این مولکول ها پخش میشوند. برای همین در هوای مرطوب تخلیه الکترواستاتیک با شدت بالا رخ نمیدهد.

محدوده رطوبت برای کنترل الکتریسیته ساکن

در محیطهایی که رطوبت نسبی زیر 40 درصد دارند، خطر ایجاد الکتریستیه ساکن زیاد می باشد. همچنین در رطوبت کمتر از 30 درصد شدت الکتریسیته ساکن بسیار بالا خواهد بود.

اکثر محیط های تولیدی دارای مواد لازم برای تشکیل الکتریسیته ساکن بوده و این مواد از جمله چوب، پلاستیک، پشم، پارچه و … در منزل نیز به وفور یافت میشوند.

راه حل این است که رطوبت نسبی محیط را بالای 45 درصد نگه داشت چون استانه افرایش بار الکتریکی ساکن در رطوبت 45 درصد به پایین شکل میگیرد.

کنترل رطوبت هوا یک اقدام اسان و موثر برای کاهش شدت الکتریسیته ساکن می باشد. هنگامی که رطوبت بین 45 الی 60 درصد باشد، هوا به اندازه کافی مرطوب خواهد بود و اجازه میدهد که بارهای الکترواستاتیک به طور بی ضرر در هوا ازاد شوند. همچنین در هوای مرطوب رطوبت بر روی سطوح نیز وجود دارد که یک لایه رسانا تشکیل میدهد و بار الکتریکی را بی ضرر و بدون اینکه یکجا جمع شوند تخلیه میکند و محافظت بیشتری ایجاد میکند.

نصب یک سیستم مرطوب کننده از جمله روش های موثر و راحت برای کاهش خطر شوک الکتریسیته ساکن می باشد. از بین مرطوب کننده های مختلف میتوان دستگاه رطوبت ساز التراسونیک یا همان بخور سرد را در منزل به کار گرفت. استفاده از رطوبت ساز در منزل علاوه بر کاهش الکتریسیته ساکن، ناراحتی های تنفسی ناشی از خشکی هوا از جمله حساسیت سینوس ها، سوزش مجاری تنفسی و تنگی نفس و … را هم از بین می برد.

از بین بردن الکتریسیته ساکن لباس ها در منزل

لباس هایی که میپوشیم به دلیل سایده شدن بر روی هم و حرکت بدن بیشتر بار الکتریکی در خود انباشته میکنند. برای رهایی از این تجمع بارهای الکتریکی علاوه بر افزایش رطوبت نسبی محیط، پیشنهاد میشود که از یک نرم کننده نیز به هنگام شست و شوی لباس های خود استفاده کنید. همچنین قرار دادن یک شی فلزی مثل سکه یا سنجاق باعث تخلیه بارهای الکتریکی جمع شده در لباس های شما خواهد شد و شما را از شر تخلیه الکتریکی و جرقه آن دور میکند.

نتیجه گیری

تخلیه الکتریسیته ساکن واقعا حالتی ازار دهنده و همچنین مضر برای سیستم عصبی بدن میباشد. در شرایط دمای خشک بارهای استاتیک جایی برای رفتن نداشته و به محض تماس با یک سطح رسانا سریعا سعی میکنند تا به تعادل برسند. یکی از روش های موثر برای جلوگیری از تجمع بار الکتریکی ساکن، افزایش رطوبت نسبی محیط می باشد که در این مطلب نحوه تأمین و محدوده مجاز آن را گفتیم.