درمان تخم پیچ شدن مرغ خانگی (علت + راه حل)
احتباس تخم یکی از شایع ترین مشکلاتی است که ممکن است برای مرغ ها به وجود بیاید. طی فرایند تخم ماندگی، تخم بین رحم و و مقعد گیر می کند و مرغ از دفع آن عاجز می شود. این اتفاق برای مرغ تخم گذار یک خطر جدی محسوب می شود؛ پس باید در اولین فرصت اقدام به درمان کنید.
مقاله پیش روی شما به علائم، دلایل، روشهای پیشگیری و روش های درمان گیر کردن تخم در بدن مرغ پرداخته است. پس تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.
احتباس تخم در مرغ چیست؟
تخم ماندگی، تخم پیچ شدن و یا احتباس تخم مرغ، مشکلی رایجی است که در میان طیور مخصوصا مرغ رخ می دهد. همان طور که از نام آن مشخص است، پرنده در دفع تخم دچار مشکل می شود. این پدیده دلایل فراوانی می تواند داشته باشد؛ اما با رعایت برخی نکات ساده می توان از بروز آن جلوگیری کرد. عدم تشخیص زود هنگام، می تواند به سادگی منجر به مرگ مرغ تخمگذار شما شود.
علائم تخم پیچ شدن مرغ و سایر طیور
علائم زیر از اصلی ترین و شایع ترین علائم گیر کردن تخم در بدن مرغ شما می باشد.
- مشاهده قسمتی از تخم در مقعد در برخی اوقات
- سر و صدا کردن زیاد
- نشستن در کف قفس و عدم تحرک
- مدفوع آبکی یا عدم توانایی در دفع
- تنگی نفس و نفس نفس زدن
- ایستادن و راه رفتن مانند پنگوئن
- کاهش اشتها
- عدم تمایل به آشامیدن آب
- تخم در شکم آن قابل لمس است
- کشیدگی شکم و بزرگتر دیده شدن
- تاج شل و رنگ پریده
- بال های لرزان
دلایل ماندن تخم در رحم مرغ
همانطور که قبلا هم گفتیم؛ انجام دادن یا ندادن بسیاری از کارها منجر به این بیماری می شود. خبر خوب این است که برخی از این عوامل توسط خود ما قابل کنترل هستند. در ادامه اصلی ترین دلایل تخم پیچ شدن مرغ تخمگذار بیان گشته اند :
- کمبود کلسیم و مواد معدنی در بدن مرغ(مرغ برای ساختن پوسته سخت تخم، نیاز مبرم به کلسیم دارد.)
- چاقی مرغ
- استرس
- پیری مرغ
- کمبود ویتامین D
- کاهش آب بدن مرغ
- تخم گذاری زودرس (معمولا در نتیجه استفاده از روشنایی مصنوعی و بلوغ زودرس اتفاق می افتد)
- تخم بسیار بزرگ، تغییر شکل یافته یا دو زرده
- عفونت لوله تخمگذاری
- کمبود فضای کافی برای تخم گذاری
درمان تخم ماندگی و تخم پیچ شدن مرغ
خوب است بدانید که بهترین راه برای درمان این مشکل، در صورت تشخیص زود هنگام، مراجعه به دامپزشک و متخصص طیور است. در ادامه روش های خانگی درمان این بیماری را توضیح می دهیم؛ اما انجام این کار از عهده افراد تازه کار خارج است. انجام یک اشتباه ناخواسته، می تواند جان مرغ را بگیرد.
پس در این مواقع، گزینه اول شما برای حل این مشکل مراجعه به یک متخصص باشد. در صورت در دسترس نبودن دامپزشک و کمبود وقت می توانید خودتان وارد عمل شوید. همچنین باید بدانید که این مشکل باید طی 48 ساعت حل شود؛ وگرنه ممکن است مرغ تخم گذار از دست برود.
اضافه کردن کلسیم به جیره غذایی مرغ
یکی از اصلی ترین راه ها برای درمان پرنده در این حالت، استفاده از مکمل های کلسیم طیور در جیره غذایی مرغ است. شما باید با مراجعه به داروخانه دامپزشکی ، مکمل کلسیم مخصوص طیور را تهیه نموده و با دوز مشخص به پرنده بدهید. البته این روش در زمانی کارساز خواهد بود که کار از کار نگذشته باشد.
آب دادن به مرغ
اگر مرغ در حالی که ضعیف است، نسبت به نوشیدن آب بی میلی می کند؛ می توانید به وسیله ی سرنگ یا قطره چکان مقداری آب به او بخورانید.
حمام آب گرم
مرغ را به مدت 20 دقیقه در یک وان آب گرم ( نه داغ) با عمق کمتر از 10 سانتی متر قرار دهید. این کار باعث نرم شدن مجرای خروج و دفع راحت تخم می شود. می توانید به آرامی پرنده را ماساژ دهید تا دفع تخم برای او راحت تر شود.
استفاده از روغن زیتون و ماساژ مرغ
سه قطره روغن زیتون با سرنگ درون دهان پرنده بریزید. سپس مقعد مرغ را با روغن زیتون اندکی ماساژ دهید تا دفع تخم آسان گردد. سپس با کمک وازلین یا روغن زیتون، شکم پرنده را چرب کرده و به آرامی هر چه تمام تر، دست خود را از بالا و زیر سینه به سمت مقعد بکشید. به آرامی پرنده را ماساژ دهید تا تخم تکان شدیدی نخورده و یا نشکند.کوچکترین فشار اضافی باعث شکستن تخم مرغ می شود.
او را در یک مکان تاریک، گرم و راحت بگذارید تا محیط کاملا برای تخم گذاری فراهم باشد. احتمالا تخم خارج می شود.
در صورت عدم جوابدهی می توانید مراحل شست و شو در حمام آب گرم را تکرار کنید. اگر باز هم نتوانستید تخم را خارج کنید؛ باید آن را در اولین فرصت به دامپزشک ببرید.
تاکید می کنیم که انجام مراحل بالا توسط افراد بی تجربه، ممکن است منجر به شکستن تخم مرغ شود. در صورت شکستن تخم، در بهترین حالت پرنده دچار عفونت و خونریزی می شود و در بدترین حالت جان خود را از دست می دهد. لذا توصیه می کنیم محتاطانه عمل کنید.
راه های پیشگیری از گیر کردن تخم در شکم مرغ
کارهای ساده ای وجود دارند که با انجام آنها به راحتی می توانیم از وقوع این حادثه جلوگیری کنیم و یا به حداقل برسانیم. در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
کاهش نور دهی برای نیمچه ها
مرغ های جوانی که هنوز به سن تخم گذاری نرسیده اند؛ نباید در معرض نور مصنوعی جهت تخم گذاری زود هنگام قرار بگیرند. در این صورت امکان تخم پیچ شدن آنها بالا می رود.
استفاده از تغذیه مناسب
از اصلی ترین عواملی که در کیفیت تخم های خروجی و سلامت مرغ و همینطور تخم پیچ شدن مرغ تاثیر دارد، عنصر کلسیم می باشد. اگر رژیم غذایی مرغ به گونه ای باشد که نتواند کلسیم کافی دریافت کند؛ قطعا در آینده مشکل ساز خواهد بود .
همچنین دقت کنید که مرغ ها سایر ویتامینها و پروتئین ها را نیز دریافت کنند. ویتامین هایی مانند ویتامین D نقش مهمی در جذب کلسیم دارند.
ایجاد فضای کافی برای تخم گذاری
مطمئن باشید در لانه مرغها فضای کافی برای تخم گذاری همه ی مرغ ها وجود دارد و مرغ های شما از این جهت در مضیقه نیستند.اگر تعدا لانه ها کمتر از تعداد مرغ ها باشد، درگیری بر سر لانه منجر به افزایش استرس و تخم پیچ شدن مرغ خواهد شد.
بیشتر بخوانید : دلایل عطسه و سرفه مرغ و راه درمان آن
کمک به افزایش تحرک مرغ ها
عدم تحرک کافی و تغذیه زیاد عامل اصلی چاقی مرغ ها است. این تنبلی و ضعیف شدن عضلات، منجر به عدم توانایی آنها در دفع تخم می گردد. پیشنهاد می شود روزانه حداقل دو ساعت آنها را برای بازی و گشت و گذار در فضای باز آزاد کنید.
همچنین با آویزان کردن یک کلم در لانه، می توانید آنها را تحریک به پریدن و نوک زدن آن کنید. این بازی فعالیت خوبی برای آنها خواهد بود.
نتیجه گیری
پیشنهاد ما در این پست از کارخانه EIG به عنوان اولین راه چاره برای چنین موقعیتی همواره مراجعه به دامپزشک بوده است. مراحل گفته شده تنها در صورتی می تواند خروجی مثبت داشته باشد که شما تجربه و مهارت لازم برای این کار را داشته باشید؛ وگرنه به سادگی یک مرغ را از دست خواهید داد.
اما همانطور که پزشکان همیشه می گویند؛ پیشگیری بهتر از درمان است. پس اقدامات پیشگیرانه را همواره در اولویت قرار دهید.
سلام
عالی بود
ممنون از شما رضا جان