اهمیت سیستم CIP در تجهیزات لبنی + فیلم
تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده در تولید مواد غذایی چگونه شسته و ضد عفونی می شوند ؟ در این مقاله به طور مفصل در مورد سیستم cip نوشته شده است.
نظافت تجهیزات لبنی به دلیل جلوگیری از فساد مواد لبنی و همچنین عدم ایجاد مسمومیت برای مصرف کنندگان اهمیت بسیار ویژه ای دارد. شستشو و نظافت دستی و به صورت سنتی در دستگاه ها و تجهیزات لبنی از جمله مخازن حمل و نگهداری شیر، پاتیل پخت، پروسس تانک ها و … انتخاب درستی برای این گونه تجهیزات نمی باشد . همچنین ابعاد این دستگاه ها سبب شده تا شستشو به صورت دستی نیز امری عملا غیر ممکن شود .
از این رو ضروری است تا در تمام کارخانجات صنایع لبنی و مواد غذایی از سیستم CIP استفاده گردد. در این متن از وبلاگ EIG شاپ، تعریف دقیقی از سیستم شستشوی CIP و مزایای آن بررسی می شود.
سیستم شستشوی CIP چیست و چگونه کار می کند ؟
Cleaning in place یا مخفف آن CIP ، به معنی شستشوی در محل، سیستمی است که در اکثر صنایع غذایی و لبنی، به جهت شستشوی انواع تجهیزات لبنی مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه توسط آب داغ، بخار آب و مواد شوینده، تمامی آلودگی ها را از سطوح داخلی تجهیزات شسته و آن ها را برای استفاده مجدد آماده می سازد.
سیستم CIP انواع مختلفی داشته که دو نوع از پرکاربردترین آن ها عبارتند از سیستم single pass و سیستم گردشی. در سیستم تک پاس، در ابتدا ماده شوینده به درون مخازن ریخته شده و سبب شستشوی آن می گردد. سپس این ماده تخلیه شده و مخازن دستگاه توسط آب تمیز پر فشار، آبکشی می شوند.
در سیستم گردشی، در یک مخزن، مواد شوینده و در مخزن دیگر آب قرار می گیرد . مواد شوینده درون دستگاه در گردش بوده و پس از تمیز شدن تجهیزات، آب از مخزن دوم به جهت آبکشی به گردش در می آید.
بسیاری از شرکت ها و کارخانجات، در صدد تولید دستگاهی هستند که علاوه بر ضد عفونی تجهیزات لبنیاتی به بهترین شکل، آب کمتری را نیز مصرف نمایند.
مراحل سیستم cip در کارخانجات لبنی و صنایع غذایی
در ادامه این پست از وبسایت eig-shop مراحل مختلف در سیستم های cip توضیح داده می شوند :
1- مرحله پیش شستشو
در مرحله پیش شستشو، آب با فشار به درون مخزن هدایت شده تا علاوه بر خیساندن آن، مواد یا شیر باقی مانده درون آن نیز تخلیه شود. در این مرحله آب به تنهایی و بدون مواد شیمیایی و شوینده، مقدار زیادی از چربی یا مواد قندی درون مخازن را در خود حل کرده و مخزن تا حدودی تمیز می شود.
2- شستشوی داغ
در این روش، همان طور که از نام آن پیدا است، آب داغ پر فشار به همراه محلول شستشوی قلیایی به داخل مخزن پاشیده می شود. به این صورت باقی مانده چربی ها و مواد نیز کاملا در این محلول حل شده و از بین می روند. در شستشوی تجهیزات لبنی مانند انواع پروسس تانک، اکثرا از سدیم هیدروکسید به جهت تجزیه و از بین رفتن چربی ها استفاده می شود. این ماده قلیایی به خوبی چربی ها را تجزیه می سازد.
3- شستشوی میانی
در این مرحله از سیستم شستشو در محل، تنها آب به درون مخزن ریخته شده تا باقی مانده محلول بازی از درون مخزن شسته شود.
4- شستشوی نهایی
احتمال وجود برخی مواد شوینده درون مخزن و لوله های دستگاهی مانند انواع هموژنایزر هنوز هم وجود دارد. بنابراین در شستشوی نهایی بار دیگر از آب داغ یا آب سرد پر فشار برای هر چه تمیز تر شدن دستگاه استفاده می شود. برای از بین رفتن کامل محلول قلیایی از مخزن داخلی، در این مرحله، مقداری محلول اسیدی مانند پر استیک اسید نیز به آب افزوده می شود.
5- شستشوی ضد عفونی کننده
مرحله آخر در سیستم CIP ضد عفونی کردن دستگاه می باشد. همان طور که می دانید این مرحله در تمام صنایع، به خصوص صنایع لبنی، اهمیت بسیار بالایی دارد.
اهمیت سیستم شستشوی در محل (CIP) در تجهیزات لبنی چیست ؟
مزیت اصلی سیستم CIP این است که به فرایند شستشوی تجهیزات سرعت می بخشد. همچنین این سیستم قادر است تمامی لوله ها، فیلتر ها و قطعات تجهیزات لبنی را به خوبی شسته و ضدعفونی کند. شستشوی سنتی و دستی، علاوه بر سرعت کم، از درجه بهداشتی کمتری نسبت به CIP برخوردار می باشد.
در صورتی که در صنایع غذایی، از این نوع سیستم شستشو استفاده نشود، باقی مانده غذا یا شیر از فرایند تولید قبلی، به فرایند تولید جدید وارد می شوند. به عنوان مثال، فرض کنید در یک مخزن نگهداری شیر، شیر را سرد و سپس دیگ را تخلیه می کنید. مقداری از این شیر به دیواره های داخلی مخزن چسبیده و پس از گذشت مدت زمان اندکی فاسد می شود.
حال شیر خام جدید را به درون این شیرسردکن ریخته تا سرد شود. شیر فاسد شده و حاوی باکتری، به راحتی به این شیر نفوذ کرده و آن را نیز فاسد می کند.
مزایای استفاده از سیستم شستشوی CIP در صنایع لبنی و غذایی
- افزایش سرعت شستشو و ضدعفونی تجهیزات لبنی و تجهیزات صنایع غذایی
- بهره وری بیشتر
- شستشوی بهتر و رعایت بهداشت در سطح مناسب تر
- صرفه جویی در مصرف آب و هزینه های مربوطه آن
- عدم نیاز به نیروی انسانی و تنها با بهره گیری از یک اپراتور
- عدم بروز حساسیت های شیمیایی به دلیل قرار گرفتن کارکنان در معرض مواد شوینده و شیمیایی
دستگاه CIP در چه صنایع دیگری کاربرد دارد ؟
علاوه بر صنایع لبنی، چند صنعت دیگر نیز از این نوع سیستم های شستشو استفاده می کنند:
- نظافت نوار نقاله
- سیستم CIP در صنایع غذایی
- سیستم پخت گوشت
- کارخانجات تهیه سوسیس و کالباس
- صنایع تولید آبمیوه و نوشیدنی ها
- سیستم های تولید سالاد
جمع بندی
سیستم شستشوی cip در واقع به جهت شستشو و نظافت دیگ های پخت، مخازن نگهداری شیر، ضد عفونی نوار نقاله و … در صنایع لبنی و غذایی کاربرد فراوانی دارند. این سیستم ها دارای یک یا چند مخزن بوده و با استفاده از انواع مواد شوینده، قادر به نظافت تجهیزات می باشند. شستشوی در محل علاوه بر افزایش سرعت عمل ، قابلیت ضد عفونی نمودن دستگاه ها را نیز دارد. کمپانی EIG-SHOP، به جهت آسایش کاربرد، انواع پروسس تانک، پاتیل پخت و … را به صورت سفارشی به همراه ورودی و دوش CIP طراحی و تولید می کند.
