اسانس گیری از گیاهان | بررسی روش های متنوع استخراج اسانس + ویدیو

اسانس  و عصاره ها، کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع غذایی، تولید عطر و ادکلن، تولید دارو ها و … دارند. آیا می دانید که اسانس یک گیاه مانند گل محمدی چگونه تولید و استخراج می شود ؟ در این متن از وبلاگ eig، تمامی روش های تولید اسانس از مواد مختلف آموزش داده شده است.

به طور کلی اسانس گیری در دو نوع اول و دوم صورت می پذیرد که اسانس گیری نوع دوم نیز با روش های مختلفی انجام می شود. با این پست از کارخانه eig همراه باشید.

مقایسه اسانس گیر نوع اول، دوم و سوم

اسانس به ماده ای روغنی و فرار گفته می شود که به کمک روش های مختلف از گیاهان استخراج می گردد. این ماده که به سه نوع خوراکی، صنعتی و بهداشتی تقسیم بندی می شود، ماده اصلی عطر، طعم و خواص هر گیاه می باشد.

اسانس های خوراکی در صنایع غذایی، تولید کیک و شیرینی و … کاربرد دارند و اسانس های بهداشتی نیز برای تولید انواع لوازم آرایشی و بهداشتی مانند شامپوها، لوسیون ها، لوازم آرایشی و … مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین در تولید برخی از پارچه ها، جوهر ها، رنگ و … نیز از اسانس صنعتی بهره گرفته می شود.

همان گونه که گفته شد، اسانس قسمت روغنی یک ماده بوده و به روش های مختلف مانند تقطیر و یا به کمک حل کننده ها، استخراج می شود. در ادامه این متن از کارخانه ای آی جی، روش های مختلف استخراج انواع اسانس از گیاهان توضیح داده شده است.

1- بررسی اسانس گیر نوع اول

در تولید اسانس به روش نوع اول در ابتدای امر خرید دستگاه عرق گیر ضروری می باشد. برای تولید این نوع اسانس نیاز است تا در ابتدا، تقطیر گیاه صورت پذیرد. برای این کار، مقداری از گیاه مورد نظر را به درون دستگاه تقطیر ریخته و به آن آب اضافه می نمایند.

سپس این آب و گیاه را حرارت داده تا به جوش آید. پس از به جوش آمدن این مواد، بخار حاصل از تقطیر به سمت کندانسور دستگاه عرق گیر راهی شده و در این قسمت خنک می گردد. عرق خنک شده از کندانسور به درون اسانس گیر نوع اول ریخته می شود.

این اسانس گیر از دو قسمت ظرف عرق و ظرف اسانس تشکیل شده که ظرف اسانس آن، در بالای اسانس گیر نوع اول واقع شده است. پس از ریخته شدن عرق از کندانسور به درون این اسانس گیر، به راحتی می توان اسانس گیاه را از آن استخراج نمود.

اسانس نوعی ماده روغنی بوده که چگالی کمتری از عرق دارد. به همین منظور به قسمت بالای ظرف حرکت کرده و در قسمت بالایی اسانس گیر نوع اول ذخیره می شود. از این رو اسانس بر روی عرق قرار گرفته و با کمک یک دکانتور به راحتی قابل استخراج می باشد.

پس از استخراج اسانس از محلول، ماده باقی مانده آب مقطر به همراه مقدار اندکی اسانس می باشد که به عنوان عرقیات گیاهی استفاده می شود.

دقت داشته باشید که مراحل اسانس گیری نوع یک، در تمام شیوه های استخراج اسانس انجام می شود.

2- استخراج با اسانس گیر نوع دوم

علاوه بر موارد گفته شده، نوع دیگری از اسانس گیر ها نیز طراحی شده اند که به نام اسانس گیر نوع دو شناخته می شود. در این روش، گیاه و آب مانند روش اسانس گیری نوع اول، به درون دستگاه تقطیر ریخته شده و تقطیر می شوند.

سپس مایع به دست آمده از این تقطیر، به درون دیگ عرق گیری ریخته شده و مجددا تقطیر می شود. کار تقطیر این مایع تا زمانی ادامه می یابد که به صورت کامل، آب مقطر باقی مانده درون بافت آن، تبخیر شود. پس از تبخیر کامل آب مقطر، تنها اسانس باقی خواهند ماند.

در این روش به دلیل حرارت دیدن بیش از حد اسانس، ممکن است برخی از خواص آن از بین برود؛ به همین منظور اسانس گیری نوع دوم کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.

3- استخراج اسانس به کمک حلال ها

در روش اسانس گیری با کمک حلال ها، از انواع حلال اسانس استفاده می شود. حلال  به ماده ای گفته می شود که اسانس روغنی را کاملا در خود حل نموده و نقطه جوش پایینی نیز داشته باشد. در این روش، از حلال هایی مانند پروپان، هگزان، بوتان، اتانول ، متانول و … برای حل نمودن اسانس در خود استفاده می شود.

لازم به ذکر است که هر نوع اسانس، حلالی مخصوص به خود دارد. به عنوان مثال ممکن است حلال اسانس گل سرخ با حلال اسانس چوب متفاوت باشند.

پس از تقطیر گیاه و آب با یکدیگر، مقداری حلال مخصوص همان ماده، به درون مایع تقطیر شده می ریزند. این محلول را کاملا با یکدیگر مخلوط نموده تا حلال، اسانس را در خود حل کند. پس از آن، مواد به درون برج تقطیر ریخته می شوند تا اسانس کاملا از مواد جدا گردد.

برای این منظور به مواد درون برج تقطیر حرارت داده و آب مقطر، اسانس و حلال به صورت کامل از یکدیگر جدا شده و به صورت جداگانه استخراج می شوند. حلال ها که معمولا نقطه جوش پایینی داشته سریعا تبخیر شده و اسانس گیاهی را برجای می گذارند.

سخن آخر

در این متن از کارخانه EIG، تمامی روش های استخراج و تولید اسانس انواع گیاهان و مواد آموزش داده شد. به طور کلی اسانس گیری به 3 نوع اسانس گیر نوع 1، نوع 2 و اسانس گیری به کمک حلال ها صورت می پذیرد. لازم به ذکر است که در تمامی این روش ها، از دستگاه های تقطیر برای استخراج اسانس کمک گرفته می شود.